مقدمه

منبت كاري، كنده كاري روي چوب است. منبت كاري روي چوب از قديم در ايران رواج داشته است از آثار سنگي شوش و تخت جمشيد پاره اي از كنده كاري روي چوب ديده مي شود. اما از آنجا  كه چوب از جمله محصولاتي است كه بر اثر مرور زمان از ميان مي رود لذا نمونه هاي قديمي آن  به وفور يافت نمي شود. قديمي ترين درب چوبي منبت كاري شده اكنون در موزه «اكبرآباد» هندوستان نگهداري مي شود. اين درب متعلق  به كاخ سلطان محمود در غزنه است. مطالعه دقيق درب هاي چوبي نشان مي دهد كه هنر منبت كاري و هنر گچ بري از نظر موضوع تزئينات، اختلافات زيادي نداشته اند. متأسفانه در عصر حاضر رفته رفته، استفاده از نقوش اصيل كه شامل طرح هاي اسليمي و ختايي يا گل و بوته است رو به فراموشي مي رود و طرح هاي  خارجي جاي آنها را مي گيرد. (مينو واثقي، 1374،143و 142)

كنده كاري روي چوب امروزه در بيشتر نقاط ايران، مخصوصاً آباده كه بين اصفهان و شيراز قرار دارد ساخته مي شود. دانشكده هنرهاي زيبا در تهران و هنرستان هاي شيراز و اصفهان براي نگهداري اين صنعت باستان رشته كنده كاري چوب (منبت كاري) را تدريس مي كنند چون محصولاتي كه بدست مي آيد براي جهانگردان و خريد هديه و يادگاري بسيار مورد تقاضاست. (هانس اي ولف، 1372، 84)

لازم به ذکر است که امروزه از هنر منبت در صنایع مبل سازی بسیار استفاده شده و شهر ملایر در استان همدان به عنوان یکی از مراکز اصلی و شناخته شده در کشور در بکارگیری هنر منبت کاری بر روی چوب برای صنعت مبل سازی می باشد که بسیاری از خانواده ها از این طریق امرار معاش می کنند.

مراحل کار:

1) استاد کار ابتدا طرح منبت را انتخاب می کند.

2) سپس طرح برروی چوب انتقال داده می شود.

3) قطعه ی کار را به گیره می بندند.

4) پس از گذشت مدتی با استفاده از مغار شفره طرح را از زمینه جدا می کنند.

5) سپس استاد کار زمینه را با مغار تخت ،صاف و یکنواخت می کند.

6) پس از اجرای مراحل بالا طرح را با مغارهای مختلف و موردنیاز فرم داده و تزیین می کنند

قبل از منبت کاری انتخاب چوب خیلی مهم می باشد.چوبی بدون گره ،محکم ، بافت ریز و راست تار از عوامل مهم انتخاب چوب می باشد.البته برروی موادی غیر از چوب نیز کنده کاری می کنند مانند عاج ، استخوان و صدف که آنها را درون چوب جاسازی می کنند.